MyEqText - Soạn thảo công thức trên nền Word thật chuyên nghiệp.

Người sử dụng có thể dễ dàng nghịch đảo một phân số đã có, hoán vị các phương trình trong hệ, nâng cao hạ thấp số mũ hay dấu véc tơ, kéo dài thu ngắn một số dấu phép toán, biến hệ thành tuyến, biến ma trận thành định thức. Khi công thức có dữ liệu là số thì MyEqText còn tự tính giá trị của nó và hiện kết quả luôn trong Word. MyEqText còn có thể tính giá trị của một dãy phép tính trong dãy ngoặc hay tính giá trị của hàm số khi đang soạn thảo...

Microsoft và thầy giáo về hưu

Thầy Mỵ Duy Thọ đang trao đổi với đối tác về phần mềm MyEqText chạy trên nền Word

Bill Gates và các đồng sự ở Microsoft có lẽ không ngờ một thầy giáo ở Việt Nam đã phát triển thành công một chương trình tạo công thức toán học trên nền tảng Word của họ. Chương trình này, nếu được phổ biến rộng rãi, sẽ mang lại tiện ích cho hàng triệu học sinh và giáo viên môn toán, không chỉ ở Việt Nam

“Vấn đề” của Word

Khi những nhà lập trình kỳ cựu của Microsoft cho ra phiên bản Word 1.0 - chương trình soạn thảo văn bản lần đầu tiên năm 1983, họ đã không chú trọng phát triển ứng dụng những thuật toán trên nền tảng của nó. Hơn 25 năm sau, tinh thần này vẫn được giữ nguyên dù Word đã được nâng cấp lên rất mạnh và trở thành công cụ soạn thảo văn bản được ưa dùng nhất trên thế giới ngày nay. “Microsoft không muốn hoàn thiện hết các ứng dụng bởi như vậy thì sẽ không còn đất cho bên thứ ba phát triển”, giám đốc marketing sản phẩm của Microsoft Việt Nam Đỗ Huy Hoàng giải thích.

Công cụ duy nhất trên Word giúp thiết lập các công thức toán học là Equation. Nhưng công thức này có định dạng như file ảnh, và vì vậy, không thể chỉnh lý và biên tập được như những văn bản thông thường trên Word. Ngoài Equation, chương trình Math Type cũng giúp thành lập các công thức toán học trên Word, nhưng cũng gặp phải vấn đề tương tự. Điều này đã gây trở ngại cho không ít người sử dụng Word trong thời gian dài.

Các nhà lập trình của Microsoft biết điều này, nhưng không bổ sung. Hoàng nói: “Quan điểm của Microsoft là tạo ra một nền tảng để mọi người có thể phát triển những ứng dụng trên đó”. Nhưng trong nhiều năm qua, chưa một người nào phát triển thành công ứng dụng đó trên Word, cho đến lượt một thầy giáo toán học về hưu ở Việt Nam.

Người lập trình amateur

Đến giờ thì thầy giáo Mỵ Duy Thọ đang nắm trong tay công cụ hoàn hảo để giải quyết toàn bộ những vấn đề trên. Đó là chương trình MyEqText. Thầy Thọ, vốn là giáo viên toán của trường chuyên Lam Sơn, Thanh Hoá nổi tiếng và đang sống ở Hà Nội, đã miệt mài xây dựng chương trình này trong suốt bốn năm qua. Nói một cách đơn giản, phần mềm MyEqText là một thanh công cụ mới đứng cùng các thanh công cụ khác của Microsoft Office Word và có thể cho phép thực hiện hàng ngàn lệnh để trình bày các công thức toán học. Điểm nổi bật nhất của chương trình này ở chỗ, các công thức toán học hoàn toàn đồng bộ với các text trong Word và vì vậy có thể căn chỉnh dễ dàng.

 Khi thầy Thọ hoàn thiện chương trình này và đưa cho các nhà khoa học, các thầy cô giáo ứng dụng thử, họ đã rất ngạc nhiên. Tiến sĩ tin học Lê Văn Bào, giám đốc trung tâm tin học của bộ Tài nguyên và môi trường nhận xét: “Đây là một sáng chế. Tôi tin nó sẽ được ứng dụng rộng rãi với nhiều người, nhất là học sinh, giáo viên, nhà khoa học trong thời gian ngắn tới. Thật khó tin là một cá nhân có thể xây dựng được chương trình rất phức tạp và công phu này”.

Ông Đào Kiến Quốc, giám đốc trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ phần mềm, trường đại học Công nghệ, đại học Quốc gia Hà Nội bổ sung thêm: “Đây là phần mềm đánh công thức có rất nhiều ưu điểm, giúp người sử dụng máy tính đánh rất nhanh và định vị được các ký tự”.

Thêm một bước nữa, thầy Thọ quyết định đưa bản thử nghiệm của chương trình này lên internet để mọi người dùng thử, ông đã nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt. Hàng ngàn thư của các thầy cô giáo và học sinh toàn quốc đã dồn dập gửi về cho ông chỉ trong vòng ba tuần qua. Giáo viên Nguyễn Thành Nam viết rằng MyEqText là một công cụ “vô cùng thích hợp” cho các giáo viên soạn thảo các công thức toán, lý, hoá trên môi trường Word.

Microsoft cũng ngạc nhiên

Một ngày gần đây, Đỗ Huy Hoàng và các đồng sự ở văn phòng Microsoft Việt Nam đã ngồi nghe thầy Thọ trình bày phần mềm của mình. Đây là lần đầu tiên họ ngồi nghe một người Việt Nam giới thiệu những ứng dụng trên nền tảng Microsoft Office Word kể từ khi tập đoàn này lập văn phòng ở Việt Nam năm 1996. Bản thân Hoàng và các đồng sự đã đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác trong suốt buổi sáng hôm đó. “Chúng tôi chưa từng chứng kiến một ai phát triển ứng dụng chuyên sâu như thế này trên nền tảng Word. Chương trình này hay hơn cả Equation của chính Microsoft”, Hoàng nói.

Hoàng nhận xét, chương trình này, nếu được phổ biến rộng rãi, sẽ mang lại tiện ích cho hàng triệu học sinh và giáo viên môn toán, không chỉ ở Việt Nam. Anh cho biết, anh đã đề nghị thầy Thọ cho treo phiên bản thử nghiệm phần mềm này trên trang web của Microsoft Việt Nam và áp dụng nó cho chương trình Partners and Learning mà Microsoft đã đào tạo các giáo viên trung học và tiểu học trong suốt bốn năm qua. Thậm chí, một cách tham vọng hơn, Microsoft Việt Nam có thể gửi phần mềm này cho nhóm lập trình chính của Office Word ở Mỹ để xem “có thể hợp tác được gì không”.

“Tôi thực sự muốn chương trình này đến được với các thầy cô giáo và học sinh để giúp công việc của họ thuận tiện hơn”, thầy Thọ nói.

Theo TƯ GIANG, SGTT

---

MyEqText với chuyện một người thầy

 

Thầy giáo Mỵ Duy Thọ. Ảnh do tác giả cung cấp.

TTO - TTO đã nhận được một bút ký về người thầy giáo về hưu từ chính người bạn của ông, tác giả Nguyễn Ngọc Quế. Đọc bút ký, những người dùng MyEQTextsẽ càng hiểu thêm về nguồn gốc của phần mềm "đầy sáng tạo" và "hay hơn cả Equation của chính Microsoft", theo nhận xét của Đỗ Huy Hoàng, giám đốc marketing sản phẩm của Microsoft Việt Nam.

Bốn đứa chúng tôi hồi học cấp 3 Nga Sơn (Thanh Hóa) niên khoá 1965-1968 đều học giỏi toán. Chúng tôi lập nhóm giải toán trên báo Toán học và tuổi trẻ dưới sự dẫn dắt của Thầy Lê Quang Phan mới ra trường cũng đam mê toán như trò. Nhóm có ba đứa đi thi toán giỏi miền Bắc, có đứa dám gửi thư lên thầy Nguyễn Cảnh Toàn về chia ba một góc bằng thước và com pa. Họ có ký hiệu riêng: Thọ Alpha, Thanh Beta, Thiệu Gamma, tôi là Omega rất chi là toán học và mơ mộng.

Tôi nhớ vào một hôm đầu năm 2008, khi xem VTV2 tôi nhận ra gương mặt quen thuộc đang thuyết trình về một phần mềm nào đó của Mỵ Duy Thọ (hay Thọ-alpha, một thầy giáo toán nghỉ hưu ở Hà Nội) của chúng tôi. Tôi reo lên, cả nhà ùa vào cùng xem. 

Trưa ấy, tôi điện ngay hỏi tiến sĩ Thanh và các bạn bè. Họ đều trách tôi: “Ông lạc hậu quá! phần mềm MyEqText của Thọ là công cụ đa năng hỗ trợ soạn thảo công thức toán học vừa nhận giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2007. Đúng là tôi lạc hậu, tưởng đã hiểu hết bạn bè.

Thêm một bất ngờ nữa về Thọ, không học qua một lớp chính quy về công nghệ thông tin nào mà có phần mềm ở lãnh vực khá phức tạp: Soạn thảo công thức toán học. Điều đó giống như mấy bác nông dân miền Nam do nhu cầu lao động sản xuất tự sáng tạo ra máy cấy, máy gieo, chuyển dịch nhà cửa, công trình.

 

Thầy Mỵ Duy Thọ sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiếu học ở Nga Sơn, Thanh Hoá. Bố mất sớm, cuộc sống tuổi thơ vất vả, vừa đi làm vừa đi học để kiếm sống. Hồi cấp 3, Thọ học giỏi toán nhất trường, từng đạt giải thưởng báo Toán học và tuổi trẻ. Thọ là một sinh viên xuất sắc nhất khoa toán trường Đại học sư phạm Vinh khoá 1968-1972.

Tôi biết hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy và học, đưa giáo án điện tử vào các trường học là yêu cầu cấp bách của Bộ giáo dục đào tạo. Các loại giáo án bình thường dễ soạn thảo, còn giáo án môn toán, lý, hoá thì phức tạp hơn vì phải hình thành các công thức. Nhiều người làm tin học ở viện giáo dục Việt Nam, các trung tâm phần mềm đều trăn trở vì nó.

"Em và anh Thọ những năm 2001-2002 đi khắp Hà Nội tìm phần mềm đánh công thức mà không có. Soạn thảo theo Equation chậm và phức tạp lắm. Anh ấy phàn nàn: Microsoft mạnh như thế mà không có cách nào đánh bằng text trong Word cho thuận tiện. Năm 2003 anh ý bắt tay vào viết và đến nay thì hoàn thành phần mềm, Bằng, vợ thầy Thọ chia sẻ. "Do vào mùa thi, anh Thọ còn dạy còn dạy trên VTV2 nữa nên chỉ chủ yếu làm phần mềm vào ban đêm. Nhiều đêm anh ý không ngủ được vì phần mềm không chạy. Nhưng bây giờ phần mềm này đã ở phiên bản 6.0 rồi".

Tác giả MyEqText cho biết "ban đầu chỉ định viết phần mềm cho riêng mình, sau nhiều người bạn cùng nghề cũng rất cần. Tìm kiếm được một vài tia hy vọng nhỏ trong Word rồi tôi nhóm dần nó lên thành lửa".

MyEqText của Thọ vô cùng phức tạp. Có hàng ngàn lệnh, có lệnh dài tới 37 trang màn hình tiếng Anh. 

* Tên MyEqText có nghĩa là thế nào?

- My tiếng Anh nghĩa là của tôi, Eq là viết tắt của Equation nghĩa là đẳng thức, phương trình còn Text là đánh bằng text. Ban đầu tôi đặt tên MyEqTeach vì định chỉ viết dùng cho các thầy cô giáo sau đổi là MyEqText cho hợp hơn.

* Ông có thu phí khi cung cấp phần mềm trên mạng?

- Mình mới đưa bản demo lên web và miễn phí để mọi người dùng thử. Sắp tới sẽ cho ra mắt bản chính thức. Tôi đang chuyển giao diện phần mềm sang tiếng Anh để người nước ngoài cũng có thể sử dụng được.

* Ông nghĩ thế nào khi Microsoft nhận định về phần mềm này?

- Thực chất tôi nghĩ mình chỉ là người làm đẹp thêm cho Microsoft thôi. 

Thật hạnh phúc biết bao cho người thầy, tuy đã về hưu vẫn đơm hoa kết trái cho đời, vẫn có nhiều học trò, đồng nghiệp, trên khắp miền đất nước ngưỡng mộ dõi theo và học tập. Hạnh phúc đó, thành công đó là kết quả của tinh thần tự học và lòng đam mê sáng tạo được hun đúc của cả một đời làm nghề dạy học.

NGUYỄN NGỌC QUẾ